Słonie na Sri Lance w Parkach Narodowych
07 stycznia 2025

Walka słoni z rolnikami na Sri Lance. Konflikt, którego nie da się rozwiązać

Sri Lanka od dekad zmaga się z konfliktem, który wydaje się nie mieć prostego rozwiązania. Mowa tutaj o nieustannej walce między słoniami a rolnikami, która z roku na rok staje się coraz bardziej zacięta. Rolnicy bronią swoich upraw, a słonie, zmuszone do przystosowania się do zmniejszającej się przestrzeni naturalnej, szukają pożywienia tam, gdzie jest ono najłatwiej dostępne, czyli na polach uprawnych.

 

Historia problemu

 

Konflikty między człowiekiem a słoniem w Sri Lance sięgają czasów kolonialnych, gdy wyspa znajdowała się pod rządami Brytyjczyków. Wówczas rozpoczęto intensywne przekształcanie lasów w plantacje herbaty, kawy i kauczuku. Wraz z wycinką lasów słonie traciły swoje naturalne siedliska. Po uzyskaniu niepodległości w 1948 roku Sri Lanka kontynuowała rozwój rolnictwa i infrastruktury, co jeszcze bardziej ograniczyło przestrzeń życiową dzikiej przyrody.

 

Na początku lat 80. XX wieku problem ten osiągnął krytyczny punkt. Intensywne programy przesiedleń ludności na mniej zaludnione tereny północno-centralnej części wyspy prowadziły do zajmowania ziem stanowiących tradycyjne siedliska słoni. Doprowadziło to do eskalacji konfliktów, których skutki są odczuwalne do dziś.

 

Statystyki i skala problemu

 

Według raportu Departamentu Ochrony Przyrody (Department of Wildlife Conservation, DWC), Sri Lanka jest domem dla około 6 tysięcy słoni azjatyckich, co czyni ją jednym z najważniejszych ośrodków ochrony tego gatunku. Jednocześnie co roku odnotowuje się średnio 300-400 incydentów, w których słonie niszczą uprawy lub atakują wioski. Z danych wynika, że rocznie w wyniku konfliktów ginie około 200 słoni oraz 80-100 osób.

 

Straty ekonomiczne rolników są ogromne. Szacuje się, że każdego roku niszczone są uprawy o wartości sięgającej 10 milionów dolarów. Najbardziej dotknięte regiony to prowincje Anuradhapura, Polonnaruwa i Monaragala, gdzie rolnictwo stanowi główne źródło utrzymania mieszkańców.

 

Słonie na Sri Lance można spotkać w wielu miejscach, nawet na środku drogi

Każdego roku w starciu ze słoniami na Sri Lance ginie prawie 100 osób! 

 

Przyczyny konfliktu

 

Kurczenie się siedlisk słoni

 

W ciągu ostatnich 100 lat Sri Lanka straciła około 50% swoich lasów. Intensywna urbanizacja, budowa dróg i tam, a także rozwój plantacji spowodowały fragmentację siedlisk. Słonie, które są zwierzętami o dużych potrzebach przestrzennych, nie są w stanie przystosować się do tak ograniczonych terenów.

 

Brak dostępu do wody i pożywienia

 

W okresach suszy, które na Sri Lance są coraz częstsze, słonie zmuszone są do opuszczania rezerwatów w poszukiwaniu wody i pożywienia. Najłatwiejszym celem stają się pola uprawne, gdzie rosną rośliny takie jak ryż, banany czy trzcina cukrowa – przysmaki tych olbrzymów.

 

Ludzkie osadnictwo

 

Rosnąca populacja Sri Lanki, która przekracza obecnie 22 miliony, prowadzi do ekspansji osadnictwa na tereny dotychczas zamieszkiwane przez dzikie zwierzęta. W wielu przypadkach wioski powstają na tradycyjnych szlakach migracyjnych słoni, co zwiększa liczbę niebezpiecznych spotkań między ludźmi a zwierzętami.

 

Nowe technologie w służbie ochrony przyrody

 

W ostatnich latach rozwijane są technologie monitorujące ruchy słoni za pomocą GPS oraz dronów. Dzięki temu możliwe jest szybkie reagowanie na sytuacje kryzysowe. Wprowadzono również aplikacje mobilne, które pozwalają rolnikom zgłaszać przypadki obecności słoni w pobliżu wiosek.

 

Sri Lanka bez tajemnic 

 

Chcesz lepiej zrozumieć kulturę, historię i codzienne życie tego niezwykłego kraju? Nasz ebook Sri Lanka bez tajemnic pomoże Ci odkryć tę wyspę z zupełnie nowej perspektywy. Znajdziesz w nim praktyczne wskazówki, ciekawe historie oraz informacje, które pozwolą Ci poczuć klimat Sri Lanki bez wychodzenia z domu. 

 

Przygotowaliśmy też przykładowy plan podróży, obejmujący miejsca warte zobaczenia, atrakcje i wydatki. W razie pytań służymy pomocą i zapraszamy na instagram @podrozewteiewte

FAQ

Pytanie często zadawne przez klientów

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowolnie zmieniać rozmiar i położenie tego elementu oraz wszelkie parametry wliczając w to tło, obramowanie i wiele innych. Elementom tekstowych możesz też ustawić animację, dzięki czemu, gdy użytkownik strony wyświetli je na ekranie, pokażą się one z wybranym efektem.

Czy Sri Lanka to dobry kierunek podróży dla miłośników przyrody?

Zdecydowanie tak! Sri Lanka to wciąż nieodkryte miejsce, które oferuje tak wiele niesamowitych doświadczeń, że trudno to sobie wyobrazić. Możliwość spotkania dzikich słoni to jedno z nich.

Jak duża jest populacja słoni na Sri Lance?

Na Sri Lance żyje około 6 tysięcy słoni azjatyckich, co czyni ten kraj jednym z kluczowych obszarów ochrony tego gatunku. Populacja jednak stale maleje z powodu konfliktów i utraty siedlisk.

Jakie działania podejmuje Sri Lanka, by chronić słonie?

Sri Lanka wdraża programy budowy korytarzy migracyjnych, stosuje elektryczne ogrodzenia i wykorzystuje technologie, takie jak GPS czy drony, do monitorowania ruchów słoni.

Czy konflikty między człowiekiem a słoniem można całkowicie zażegnać?

Całkowite rozwiązanie jest trudne, ale możliwe jest zmniejszenie liczby incydentów dzięki budowie korytarzy migracyjnych, edukacji rolników i ochronie naturalnych siedlisk. Kluczem jest równowaga między rozwojem a ochroną przyrody.

Dlaczego słonie atakują uprawy na Sri Lance?

Słonie tracą swoje naturalne siedliska z powodu wylesiania i urbanizacji, przez co szukają pożywienia na polach uprawnych. To prosta odpowiedź na brak zasobów w rezerwatach i zmianę ich środowiska.